هشتمین خورشید تابناک آسمان ولایت و امامت، حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی الرضا علیهما السلام در یازدهم ذی القعده سال ۱۴۸ ه. ق پای به عرصه وجود گذاشت و جهان را به نور قدوم خویش روشن فرمود. پدر بزرگوارش امام هفتم حضرت موسی بن جعفر علیهما السلام و مادر گرامیش نجمه خاتون بودند .
فضائل ومناقب آن حضرت آن قدر زیاد است که به شماره در نمی آید و کراماتش آن قدر مشهور،که مخالفانش را به اعجاب واداشته وبه تقوی و عبادتش دشمنانش اعتراف كرده اند تا آن جا که مأمون می گوید :
« او در علم و عبادت سرآمد تمام اهل زمین است ».
آن حضرت بود که در مناظره ای که مأمون برای تخریب جایگاه علمی و مقام بی بدیل ایشان با علمای ادیان دیگر ترتیب داده بود یک به یک بزرگان آئینهای دیگر را به زانو در آورد جاثلیق، عالم بزرگ مسیحی ، رأس الجالوت یهودی و عمران صابی از مقابله اش ناتوان و به عظمت و علم آن حضرت معترف گشتند .
هم او بود كه وقتي سفره غذا در منزلش پهن مي شد ، غلامان و خدمتگزاران خود را بر سر سفره مي نشانيد و با آنان هم غذا مي شد و حتي در روز شهادت خود نيز هم سفرگي باآنان را ترك نكرد. آن حضرت بود که وقتی در دوره خشکسالی سرزمین مرو ، نماز باران خواند آسمان چنان باریدن گرفت که زمینهای آن دیار را سیراب کرد .آری ايشان زمانی که به شهر نیشابور رسیدند و جمع زيادي از محدثين از آن حضرت خواستند تا برایشان حدیثی بیان فرماید ، از پدران خویش از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم و از خدای متعال جلّ و علا چنین نقل فرمود : ( کلمه «لااله الله » حصنی فمن دخل حصنی أمن من عذابی / کلمه لا اله الله دژ مستحکم من است ، هر کس در آن داخل شود از عذاب من ایمن خواهد بود ). آن گاه پس ازحركت مركب خويش چنين فرمود : بشروطها و أنا من شروطها« اين امر شروطي دارد و من از آن شروط آن هستم » . و این چنین بود که به مساله مهم و رکن اساسی اعتقادی شیعی یعنی امامت و ولایت اشاره فرمود .
سرانجام آن گونه که خفاش را توان زیستن در نور نیست ، مأمون وجود حضرتش را برنتافت و در ماه صفر سال۲۰۳ آن حضرت را مسموم کرد و به شهادت رسانید . روایات زیادی در مورد ثواب و فضیلت زیارت حضرت امام رضا علیه السلام از ائمه علیهم السلام نقل شده است . و افتخارایرانیان آن است که در پناه لطف آن امام رئوف به سر می برند .
چند روايت از كلمات نوراني حضرت رضا عليه السلام :
۱. إنَّ لِكلِّ إمامٍ عَهداً في عُنُقٍ أوليائهم وشيعتهم ،؛ وَ إنَّ من تَمامِ الوفاء بالعهدِ و حُسنِ الأداء زيارهُ قُبورهم ، فَمَن زارَهم رَغبهً في زيارتهم و تَصديقاً بما رَغبوا فيه كَانَ أئمَّتُهم شُفعاءَهُم يَومَ القيامه
همانا هر امامي را در گردن دوستان و شيعيان خو دپيماني است ، و محققاً تماميت و كمال وفاي به عهد و بهترين اداء آن عهد زيارت قبور ايشان است ، پس هركس با اشتياق به زيارت آنان رود و بدان ايمان وتصديق داشته باشد امامان در روز قيامت شفيعان ايشان شوند .
۲. نعم ا لشي ء الهديّه تُذهِب الضغائن من الصدور .
هديه دادن چه خوب است .كينه ها را از دلها مي زدايد و از بين مي برد .
۳. مَن فرّج عن مومن فرح الله قلبه يوم القيامه
هركس از مومني گره گشائي كند خدا در روز قيامت دلش را شاد مي گرداند .
۴. رحم الله عبداً أحيي أمرَنا ، فقلت له عليه السلام (القائل هو عبد السلام بن صالح الهرويُّ ) : و كيف يُحيي أمركم ؟ قال عليه السلام :يَتَعلّم عُلومَنا و ِيُِعلّمُهَّاالناس ، فَإنّ الناس لو علموا محاسنَ كَلامنا لَاتَّبعُونا.
خدا بنده اي را رحمت فرمايد كه امر ما را زنده مي كند (عبدالسلام بن صالح هروي راوي روايت گويد) عرض كردم : امر شما چگونه زنده مي شود ؟ امام عليه السلام فرمودند : دانش هاي ما را فرا گيرد ، و به مردم بياموزد ، پس همانا اگر مردم نيكوئيهاي سخنان ما را درمي يافتند از ما پيروي مي كردند .
۵. يَابنَ شَبيبٍ : إن سَرّك أن تكونَ معنا في الدّرجات العُلي من الجنان فَاحزن لِحزننا وَافرَح لِفرحنا ، و عليك بِولايتنا ، فَلو أنّ رجلاً أحَبَّ حجراً لَحشره الله عزَّ وجلَّ معه يوم القيامه .
به ريان بن شبيب فرمودند : اي پسر شبيب اگر دوست داري كه دردرجات بلند بهشت با ما باشي پس به حزن ما محزون و به سرور ما مسرور باش ، و برتوباد دوستي ما ، زيرا اگرمردي سنگي را دوست بدارد خداي عزوجلّ او را با همان سنگ در روز قيامت محشور فرمايد .
